Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2016

Άρθρο μου στο Χρήμα και Τουρισμός: Συνεργατικές Στρατηγικές των Τουριστικών Επιχειρήσεων στο παγκοσµιοποιηµένο περιβάλλον

Οι προκλήσεις που καλούνται να αντιµετωπίσουν οι σύγχρονες τουριστικές επιχειρήσεις, σε ένα διαρκώς µεταβαλλόµενο, παγκοσµιοποιηµένο περιβάλλον, µε ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, που επιφέρουν νέα µοντέλα εταιρικής διακυβέρνησης, καθιστούν τη στρατηγική απαραίτητη για την ανάπτυξή τους. Παρόλα αυτά η προσέγγιση του Στρατηγικού Μάνατζµεντ, είτε ερευνητικά, είτε διδακτικά, είτε όσον αφορά τη διοίκηση των τουριστικών επιχειρήσεων, βρίσκεται σε χαµηλά επίπεδα αξιοποίησης. Είναι γεγονός ότι η υιοθέτηση ενός διοικητικού µοντέλου, βασισµένο στο Στρατηγικό Μάνατζµεντ, απαιτεί εξειδικευµένο προσωπικό, µε τις κατάλληλες γνώσεις και πόρους. Οι ελληνικές µικροµεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις έχουν περιορισµένους πόρους και χαµηλές διοικητικές ικανότητες, κάτι το οποίο αν συνδυαστεί µε τους οικονοµικούς τους περιορισµούς, αποτελεί εµπόδιο στην ανάπτυξή τους στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η αδυναµία που εµφανίζουν όσον αφορά τις διοικητικές τους ικανότητες, τις καθιστούν αδύναµες να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισµό µε τις µεγαλύτερες επιχειρήσεις, τόσο σε τοπικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Δεν πρέπει να παραγνωρίζουµε ότι η στρατηγική δύναται να εφαρµοστεί εξίσου επιτυχηµένα και στις πολύ µικρές τουριστικές επιχειρήσεις, µε στόχο να τους προσδώσει τη δυνατότητα να µετατρέψουν τα µειονεκτήµατά τους σε πλεονεκτήµατα.

Η δηµιουργία δικτύων επιχειρήσεων µπορούν να αποκτήσουν εφαρµογή για τις σύγχρονες, µικρές και πολύ µικρές ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις στον τοµέα ειδικότερα της στρατηγικής, όπου απαιτείται µια νέα αντιµετώπιση όσον αφορά τα επιχειρηµατικά µοντέλα. Στο νέο περιβάλλον, οι τουριστικές επιχειρήσεις, πρέπει να αντιµετωπίζουν τα κέρδη και τους κινδύνους µέσα από την ικανότητα της συνεργασίας τους εντός των συνεργατικών αυτών δικτύων.

Το νέο περιβάλλον στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν οι τουριστικές επιχειρήσεις αναδεικνύει, σε µεγάλο βαθµό, την κρισιµότητα του στρατηγικού µάνατζµεντ. Ο νέος καταναλωτής-τουρίστας δεν κατευθύνεται, αλλά είναι κυρίαρχος των επιλογών του, έχει άµεση πρόσβαση στην πληροφορία και αλληλεπιδρά µε το περιβάλλον. Η καινοτοµία και οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν κάθε σηµείο της αλυσίδας αξίας των σύγχρονων, µικρών και µεγάλων τουριστικών οργανισµών. Το νέο περιβάλλον επιβάλλει στους τουριστικούς οργανισµούς µια νέα εταιρική διακυβέρνηση, νέες µεθόδους διοίκησης, νέα προσέγγιση του πελάτη και νέα αντιµετώπιση του ανταγωνισµού. Το µεταβαλλόµενο και εξελισσόµενο περιβάλλον απαιτεί συνεχούς ανασχεδιασµούς και ανατροφοδότηση της πληροφορίας µε τη χρήση σεναρίων. Τα νέα εταιρικά µοντέλα που ακολουθούνται διεθνώς έχουν ανατρέψει κάθε παραδοσιακή σχέση ιδιοκτητών-ξενοδόχων, πελατών-τουριστών, tour operator OTAs-µεσολαβητών και προµηθευτών, δηµιουργώντας πολυσύνθετα επενδυτικά σχήµατα, µε τη δηµιουργία επιχειρηµατικών δικτύων.

Η έννοια της συνεργασίας πλέον επεκτείνεται οριζόντια σε επίπεδο συνεργατών και προµηθευτών. Οι παραδοσιακές στρατηγικές που είχαν ως επίκεντρο την ίδια την επιχείρηση έχουν πλέον αντικατασταθεί από στρατηγικές δικτύων, µιας και ο ανταγωνισµός πλέον λαµβάνει µέρος µεταξύ δικτύων επιχειρήσεων, οργανισµών, εµπλεκοµένων και όχι µεµονοµένων επιχειρήσεων. Για την απόκτηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος, είναι απαραίτητο οι σύγχρονες τουριστικές επιχειρήσεις να δηµιουργήσουν ανταγωνιστικά δίκτυα επιχειρήσεων, τα οποία θα εγγυώνται την ανάπτυξη σχέσεων µε τους πελάτες και τις λοιπές οµάδες εµπλεκοµένων.

Στον τοµέα του τουρισµού, η ικανότητα να δηµιουργηθεί µια µακροχρόνια σχέση µεταξύ συνεργατών του τουριστικού οργανισµού αποτελεί σηµαντική υπόθεση, µιας και το τουριστικό προϊόν συνθέτεται από πολυάριθµες υπηρεσίες, οι οποίες παρέχονται κυρίως από τους προµηθευτές . Στο διεθνές περιβάλλον, ήδη, ο συν-ανταγωνισµός αποτελεί τη στρατηγική εκείνη επιλογή η οποία ακολουθείται µε επιτυχία. Καµιά τουριστική επιχείρηση, ανεξαρτήτως µεγέθους, δεν δύναται να παραβλέψει τη διεθνοποίηση των αγορών και την ανάπτυξη της καινοτοµίας, γιατί το νέο περιβάλλον, όπως η οικονοµία διαµοιρασµού (π.χ. Airbnb), έχει οδηγήσει την παγκόσµια οικονοµία να ανταγωνίζεται και να απειλεί και το µικρότερο, µη-κύριο κατάλυµα. Οι τουριστικές επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να οχυρωθούν απέναντι αντιµετωπίζοντας φοβικά το νέο περιβάλλον, αλλά να το προσεγγίσουν µε µια «κοσµοπολίτικη» και διεθνή αντίληψη, να το κατανοήσουν, να γίνουν µέρος του, αποκτώντας, παράλληλα, ενισχυµένα και ισχυρά ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα από τη διεθνή εµπειρία, τα οποία θα τις συνδράµουν να ανταπεξέλθουν και να αναδειχθούν, δρώντας τοπικά και διατηρώντας την αυθεντικότητα του προϊόντος τους. Αποτελεί µονόδροµο για κάθε τουριστική επιχείρηση να λειτουργεί µε σύγχρονους όρους στρατηγικού µάνατζµεντ, µε άξονες τη διαχείριση της γνώσης και της καινοτοµίας ως κύριες πηγές που θα τους προσφέρουν ένα διαρκές ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα. Ακόµη και οι επιχειρήσεις οι οποίες διαθέτουν µια σχετική επαφή µε όρους και διαδικασίες στρατηγικής, οφείλουν να εµπλουτίσουν κάθε δοµή τους µε τις αρχές του στρατηγικού µάνατζµεντ. Αντίστοιχα, για τις µικρές και πολύ µικρές επιχειρήσεις, το στρατηγικό µάνατζµεντ δεν πρέπει να θεωρείται πολυτέλεια, αλλά η διαδικασία εκείνη που θα τους προστατεύσει από τις δραµατικές αλλαγές στο εξωτερικό περιβάλλον, δίνοντάς τους τη δυνατότητα, στο επίπεδο που τους αναλογεί, να λάβουν τις απαραίτητες στρατηγικές αποφάσεις την κατάλληλη στιγµή και να επικρατήσουν στον δικό τους µικρο-ανταγωνισµό.

Οι διοικήσεις των τουριστικών επιχειρήσεων οφείλουν, µέσα από ένα διαµορφωµένο όραµα, αποστολή και καθορισµένες αξίες, να κατανοήσουν το τουριστικό προϊόν που διαθέτουν οι ίδιοι αλλά και ο ανταγωνισµός, να ενηµερώνονται διαρκώς για τις αλλαγές στο εξωτερικό τους περιβάλλον που θα τους επηρεάσουν καθοριστικά, αλλά και να φροντίσουν να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, αλλά και των εν δυνάµει πελατών, εντάσσοντάς τους στη λήψη αποφάσεων. Μόνο µέσα από την πελατοκεντρική προσέγγιση και την αξία που θα προσδώσει η ίδια η επιχείρηση στον πελάτη θα αποκτηθεί ένα βιώσιµο ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα. Αυτό προϋποθέτει από την πλευρά τους µέρος της αλυσίδας αξίας τους να αποδίδει την απαιτούµενη αφοσίωση στον πελάτη, η οποία θα πηγάζει από ικανοποιηµένους και διαρκώς καταρτισµένους και αποδοτικούς «εσωτερικούς πελάτες»-εργαζόµενους για την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών. Μέσα από τη συστηµατική γνώση οι τουριστικές επιχειρήσεις θα καταφέρουν να συντονίσουν διαφορετικές δεξιότητες ως οργανισµοί και θα ενσωµατώσουν πολλαπλές ροές καινοτοµίας και τεχνολογίας. Θα πρέπει να είναι έτοιµες να λάβουν τις απαραίτητες αποφάσεις, οι οποίες θα τους προσφέρουν µια ασφαλή και βιώσιµη ανάπτυξη, αλλά να είναι και σε θέση να αξιοποιήσουν τις κατάλληλες αναλύσεις και να επικαιροποιούν ανά τακτά διαστήµατα και όπου απαιτείται, τις κατευθύνσεις που θα ορίσουν.

Οι τουριστικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως µεγέθους, οφείλουν διαρκώς να ενδυναµώνουν τη στρατηγική τους θέση εντός της αλυσίδας αξίας του κλάδου, µόνο θέτοντας ως προτεραιότητα τον πελάτη και την ποιότητα ως κυρίαρχο στόχο, που θα επιτευχθεί από τη διαρκή ανάπτυξη καινοτοµιών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου